Welkom Kim ten Tusscher, bedankt dat u ons wilt vereren met een interview! Onze lezers en wij zouden graag nader kennis willen maken met u en uw boek ‘Gebonden in Duister’. Als eerste willen wij u mededelen dat u ten allen tijde, mag stoppen met het interview of een vraag niet hoeft te beantwoorden.
Wie is Kim ten Tusscher, wat drijft haar en wat zijn haar dromen?
Hoi, leuk om me hier te mogen voorstellen. Ik ben dus Kim. Ik schrijf fantasy verhalen en werk op dit moment aan mijn elfde boek. Ik ben creatief en houd van reizen en kamperen. De geur van een kampvuurtje is de lekkerste geur van de wereld.
Hoewel ik het prima vind als mensen mijn verhalen lezen om lekker te ontspannen en even te ontsnappen aan de echte wereld, hangt mijn motivatie om te schrijven juist vooral samen met mijn hoop om de lezers aan het denken te zetten over de wereld om ons heen.
Misschien vind je fantasy dan een rare keuze, maar voor mij ligt dit juist heel erg voor de hand. Fantasy biedt namelijk een geweldig venster op de echte wereld. In mijn verhalen spelen oorlog en religie een grote rol. Stel je voor dat ik over de echte wereld zou schrijven. Dan heb je bij het lezen van de achterflap al een mening over de personages, het verhaal en het conflict.
Maar verplaats ik je blik naar een verzonnen wereld, dan ligt alles nog open. Je weet nog niets over Lilith, Kasimirh of Jakob, dus ook niet wie goed of slecht is. Ik vind het heerlijk om daar mee te spelen. En dat lezers me komen vertellen dat ze gedurende het verhaal meerdere keren van kamp wisselden, is het grootste compliment dat ze me kunnen geven.
Wat was uw inspiratie voor de Lilith trilogie?
Ik wilde heel graag een verhaal schrijven over een personage met een verschrikkelijke achtergrond; niet als slachtoffer, maar juist als dader. Ik was nieuwsgierig of zo’n personage zijn of haar leven nog een wending zou kunnen geven of dat het verleden hem/haar altijd zou achtervolgen.
Dat personage werd Lilith. Zij is een vrouw die in een Draak kan veranderen. Als baby is zij weggehaald bij haar ouders en aan een magiër – Kasimirh – gegeven. Het doel: zodra Lilith oud genoeg is om te veranderen in haar Draak heeft de magiër een machtig wapen in handen. Kasimirh voert een oorlog en een vuurspuwende Draak aan je zijde hebben, is natuurlijk een enorm voordeel.
Lilith is in zekere zin dus wel een slachtoffer. Ze is ontvoerd en mishandelt. Ze is volledig afhankelijk van haar meester en wil alles doen om hem tevreden te houden. Ze is voorgelogen en geïndoctrineerd en vreest de buitenwereld.
Maar ze is vooral een dader. Ze heeft duizenden mensen vermoord en tientallen steden en dorpen tot aan de grond afgebrand. Op een gegeven moment krijgt ze haar twijfels, maar toch gaat ze dan nog door met haar verwoestende vluchten.
Tot het echt genoeg is en ze vlucht. Dat is het begin van Gebonden in Duister. Of het haar vervolgens lukt om haar leven een goede wending te geven, dat moet je zelf lezen in de Lilith trilogie. Ik beloof je één ding: het is hoe dan ook geen gemakkelijke weg.
Hoe voelde het toen u voor het eerst een eigen geschreven boek in handen kreeg?
Het is heel onwerkelijk als je je verhaal in boekvorm ziet. Iets waar je zo lang aan hebt gewerkt, is klaar. Af. Ik was super trots toen ik Hydrhaga voor het eerst vast had. En toen ik er in ging bladeren, betrapte ik me er op dat ik het ging lezen. Alsof ik het niet zelf had geschreven! En dan ineens weer het besef dat het mijn woorden zijn… Kippenvel.
Dat went trouwens nooit, hoor. Toen ik een paar maanden geleden Blind voor het eerst mocht vasthouden, werd ik er weer net zo door geraakt.
Wanneer wist u: Ik wil auteur worden?
Toen ik Hydrhaga af had en het aan een paar mensen had laten lezen en zij heel erg van dat verhaal hadden genoten. Toen dacht ik: “Waarom zou ik hier niet meer mee gaan doen?”
Echt, daarvoor had ik geen plannen als schrijver. Ik was veel meer opgegroeid met de beeldende kant van creativiteit, niet de verwoordende kant. Van kinds af aan was ik bezig met klei en tekenpotloden. Ik had een studie gedaan tot fotograaf en werkte als etaleur en af en toe als kostuummaker. Lezen deed ik graag, maar zelf schrijven… dat kwam gewoon niet in me op.
Toen droomde ik over Lumea. Ik werd wakker en haar verhaal liet me niet los. Ik had daarna vakantie, maar niets gepland en toen ben ik gaan schrijven. Een paar weken later stond Hydrhaga in de eerste, hele grove versie op papier en liet ik het aan anderen lezen. Zij waren enthousiast. En ik was inmiddels verknocht geraakt aan het schrijven.
Ik heb het verhaal nog wat herschreven en ben toen op zoek gegaan naar een uitgever. Twee jaar later publiceerde Ardor House (nu Zilverspoor) mijn debuut.
Sinds die droom over Lumea is er ook geen dag meer voorbij gegaan dat ik niet op een bepaalde manier met mijn verhalen bezig ben.
Welk zelf geschreven boek vind u het beste en waarom?
Blind, en daarmee dan ook de serie de Vertellingen van de Ondergang. Blind was een enorme uitdaging om te schrijven. De gebeurtenissen en de personages… een paar jaar geleden zou ik dit niet hebben kunnen schrijven. Dat geeft mijn groei als schrijver weer en ik ben super trots dat ik dat kan zien.
Maar Blind voelt ook als een soort van bevrijding en dat lees je terug in het boek. Ik heb een hele periode geworsteld met mezelf tijdens het schrijven en Blind is eigenlijk het eerste volledige boek dat ik weer met plezier en zelfvertrouwen schreef.
Heeft u ooit twijfels gehad bij het schrijven? (Door invloeden van buitenaf, negatieve feedback of iets dergelijks.)
Ja, absoluut. Ik had het daar net al een beetje over. Ik heb daar heel erg last van gehad. Ik dacht eerder altijd dat het er bij hoorde. Als schrijver/kunstenaar moet je toch vooral twijfelen? Want daardoor dwing je jezelf om telkens maar beter te worden en is dat niet je doel?
Nu zie ik daar de onzin van in. Natuurlijk streef ik er nog steeds naar om mijn lat te verleggen, dat komt ook doordat ik een streber ben. Dat is iets wat in míj zit. Maar er is ook niets mis mee om iets goed te kunnen en dat te blijven herhalen. Als jij dat zelf wilt, tenminste.
Waardoor het bij mij de verkeerde kant op ging? Vanaf het moment dat ik begon te schrijven, kreeg ik van anderen advies. Die waren vaak heel goed bedoeld, maar ze plantten bij mij het verkeerde zaadje. Er werd me bijvoorbeeld gezegd dat ik een pseudoniem moest nemen. Het liefst iets mannelijks, maar vooral iets Engels. Want, zo vertelde men, het idee heerst dat Nederlanders geen fantasy kunnen schrijven en vrouwen al helemaal niet. En echt, dat was goed bedoeld. Die personen wilden dat ik zou slagen. Maar nu zie ik hoe dat bij mij over kwam: je bent niet goed genoeg zoals je bent. Om te zorgen dat anderen je serieus nemen, moet je veranderen.
Ik ben een vechter, dus ik was vastbesloten om aan iedereen te bewijzen dat ze het verkeerd hadden. Dat ik als vrouw met mijn Twentse achternaam ook kon slagen. Goed zo, zeg je misschien. Maar mijn bewijsdrift zorgde er ook voor dat ik probeerde al die critici te pleasen.
Dat lukte trouwens niet. Ik kan niet schrijven voor anderen. Mijn verhalen zijn altijd de verhalen gebleven die ik wilde vertellen. Maar achteraf had ik dus wel altijd het idee: ‘Het is me niet gelukt, het is niet goed genoeg.’
Wat voor mij een eye-opener was, was het moment dat een hoogtepunt had moeten zijn, maar een dieptepunt werd. Bloed werd genomineerd voor de grootste fantasy prijs in Nederland. Wat een erkenning! Voortaan zouden al die critici wel zwijgen. Of inzien dat ik het echt wel in me had.
Alleen werd de prijs niet uitgereikt, omdat de hoofdjury vond dat de kwaliteit van alle genomineerden niet goed genoeg zou zijn. Ik twijfel nog iedere keer of ik dit verhaal wel moet vertellen, want misschien denk jij nu: Oh, ze heeft dus een slecht boek geschreven? Maar ik vertel het nu toch, omdat dat nu juist het punt is. Bloed is geen slecht boek. Daar kom ik zo op terug.
Ik stortte in. Want in plaats van dat ik mezelf had bewezen, kon nu iedereen het bewijs zien dat ik een waardeloze schrijver was. Ik kroop onder een steen. Het tweede deel van de Vertellingen van de Ondergang kwam uit, maar ik durfde daar nauwelijks nog over te vertellen.
Maar goed, dit hele gedoe was dus een eye-opener. Dat kwam weer een tijd later. Ik voelde me onzekerder dan ooit en het plezier in schrijven was ook een heel stuk minder geworden. Ik ben dan iemand die naar zichzelf gaat kijken. Waar komt dat gevoel vandaan? Is het iets wat er bij hoort, of moet ik er iets mee? Moet ik nog wel doorgaan met schrijven en kan ik dan midden in een serie stoppen of moet ik die nog eerst afmaken?
Toen begon ik in te zien hoe stom het was dat ik mijn eigenwaarde zo had laten afhangen van die critici. Sommige mensen zeiken nou eenmaal om het zeiken. Omdat ze zichzelf beter voelen als ze anderen naar beneden kunnen halen. Wil ik schrijven voor hen? Natuurlijk niet. Toen pas kon ik ook weer kijken naar al die fans die ik heb. En naar het feit dat een andere groep juryleden datzelfde boek ‘Bloed’ dus wel bij de top 5 van dat jaar vond horen. Waarom was hun mening in mijn ogen minder waard dan dat van de eindjury?
Dat was voor mij het moment dat ik uit het dal kon klimmen. Dat ik besloot om alleen nog verhalen te schrijven, omdat ik het gaaf vind om die te vertellen. Geen concessies meer proberen te doen om mensen tevreden te stellen wiens mening helemaal niet belangrijk is. Verhalen die mij raken en waarvan ik weet dat ze anderen ook raken. Want die berichtjes krijg ik gelukkig heel erg veel over ‘Bloed’ en ook over mijn andere boeken.
Wauw, wat een lang antwoord. Dit moest er blijkbaar uit. Het is fijn om het nu zo te vertellen, in plaats van me ervoor te schamen. Ik vind het belangrijk om ook de dieptepunten te benoemen, omdat het anderen misschien wel vooruit kan helpen. Ik ben vast niet de enige die met deze zaken worstelt.
Hoe zou u, uw schrijfstijl omschrijven.
Mijn verhalen zijn vlot leesbaar. Ik schrijf recht voor z’n raap en probeer met weinig woorden zo veel mogelijk te vertellen. De taal die ik gebruik is bij voorkeur niet te ingewikkeld, want ik wil dat de lezer zich kan concentreren op de gebeurtenissen en op de groei die de personages meemaken. Mijn verhalen zijn erg gelaagd en ik wil dat de lezer zich daar op kan concentreren en niet bezig is met de betekenis van de woorden die ik gebruik. Al mijn verhalen kenmerken zich door het ontbreken van makkelijk aan te wijzen helden en schurken. Al mijn personages bewegen zich in het grijze schemergebied tussen het absolute Goed en het pure Kwaad. Om die nuance te bereiken, vertel ik het verhaal vanuit verschillende personages.
Wat zijn uw schrijfprocessen? Heeft u bepaalde rituelen of handelingen die u volgt?
Nee, ik heb geen rituelen die ik moet doen om in de juiste stemming te komen om te schrijven. Ik ga zitten en aan het werk.
Mijn schrijfproces is vooral heel chaotisch. Ik heb bij aanvang van een verhaal een idee over een paar personages, het einde en wat tussenscènes, maar als ik klaar ben, zijn die eerste ideeën meestal nauwelijks terug te vinden in het verhaal. Soms weet ik aan de start wat ik met een verhaal wil overbrengen, maar vaak wordt dat pas tegen het einde of achteraf duidelijk.
Ik schrijf waar ik op dat moment zin in heb. Ik kan dus eerst hoofdstuk 14 schrijven, daarna 15, dan aan het begin gaan werken en de week daarna met het einde bezig gaan. Ik ga echt kriskras door het verhaal. Ik moet daardoor ook heel veel herschrijven. Hele hoofdstukken verdwijnen in de prullenbak, of verschuiven naar een andere plek in het verhaal.
Ergens halverwege het proces ben ik de draad kwijt. Dan ga ik in de weer met briefjes en samenvattingen. Ik heb nu een plotbord met uitwisbare en magnetische memoblaadjes. Daar schrijf ik de hoofdstukken op en dan ga ik schuiven. In die fase valt alles op zijn plek en krijg ik een goed beeld van hoe het verhaal kan lopen. Wat niet wil zeggen dat het ook zo wordt, want het kan best dat ik deze fase nog een paar keer doorloop.
Echt, als je zelf ook wilt schrijven, neem dan geen voorbeeld aan hoe ik het doe. Want het is vaak chaotisch, frustrerend, veel werk en ingewikkeld.
Maar inmiddels weet ik ook dat dit mijn manier is en ik geniet er ook intens van. Dat ineens de puzzelstukjes op de plek vallen, geniale oplossingen die vanuit het niets ontstaan. Het vrije schrijven en wel zien waar de personages me brengen zonder dat ik me moet houden aan een vooropgezet plan. Heerlijk!
Bent u op dit moment met een nieuw boek bezig? Zoja, kan/wilt u een tipje van de sluier oplichten?
Ja, ik ben bezig met Storm. Dat is het afsluitende deel van de Vertellingen van de Ondergang. Oh, wat geniet ik van het schrijven. Het is zo’n heerlijk beroep. Storm wordt misschien nog wel beter dan Blind!
In de Vertellingen van de Ondergang gaat het eigenlijk steeds slechter met de wereld. Jakob dreigt de aarde te vernietigen en het is maar de vraag of de mensen hem kunnen tegenhouden. Samenwerken geeft de beste kansen, maar kunnen de mensen hun onderlinge verschillen op tijd overbruggen?
Hoewel mijn verhalen erg grimmig zijn en mijn personages grote offers moeten maken, is er altijd nog hoop dat ze het tij kunnen keren. De Vertellingen van de Ondergang is dus ook een verhaal van menselijkheid, doorzettingsvermogen, samenwerken en liefde op alle mogelijke manieren.
Naar welke mening bent u het meest nieuwsgierig? De eerste recensie van een blogger of de eerste reactie van een lezer/fan? En waarom.
Iedere mening van een oprechte lezer is belangrijk. Maar het meest nieuwsgierig ben ik naar de eerste reacties van de fans. Aan hen denk ik ook regelmatig tijdens het schrijven. Als er een onverwachte wending is of als er een nieuw personage bij komt, vraag ik me af hoe dit overkomt op de lezers. En soms zit ik me dan echt te verkneukelen om wat ik mijn lezers aandoe.
Maar recensies van bloggers zijn ook heel waardevol voor me, omdat jullie mijn boeken onder de aandacht brengen van nieuwe lezers. Dank je wel daarvoor.
Korte persoonlijke en -of- vragen
Wat is uw favoriete
Boek: Als het echt één boek moet zijn: Leerling en Meester van Robin Hobb. Omdat daarmee de geweldige reeks over de Ouderlingen begint.
Film: Lord of the Rings. Die film heeft zo veel invloed gehad op de vrouw die ik nu ben.
Serie: Ik kijk nauwelijks series en heb daarom ook geen favoriet.
Wie is uw favoriete auteur? Robin Hobb.
Wat is uw ultieme guiltypleasure? Euh… Geen idee. Ik vraag het even aan mijn man… *loopt naar de woonkamer* Die heeft ook geen idee.
Wat zijn uw hobby’s naast schrijven?
Reizen.
Met welke auteur zou u een dag op stap willen? Robin Hobb.
Als u zelf een personage zou zijn, hoe zou u heten en waar zou uw verhaal over gaan? Dat verhaal heb ik misschien al wel opgeschreven in Hydrhaga. Lumea heeft echt heel veel trekjes van mij.
In welke boekenwereld zou u voor altijd willen wonen?
Midden Aarde van Tolkien. En dan het liefst in Rivendel.
In welke taal zou u uw eigen boek ooit vertaald willen zien?
Mijn boeken worden vertaald in het Engels en daar ben ik super trots op. Daarnaast is Duits ook nog een wens van me.
Welk personage uit welk boek dan ook, zou u wel een dag willen zijn ?
Patience uit de reeks over de Ouderlingen. Zij is lekker eigengereid, helemaal zichzelf. Maar als het moet is ze er voor de mensen van wie ze houdt. En daarom houden zij ook van haar.
Dit boek zou ik het liefste:
Vernietigen: Geen enkele. Sommige verschrikkelijke boeken uit de geschiedenis hebben nog steeds waarde, omdat we er van kunnen leren. En fictieve boeken die ik niet goed vond, zijn juist de lievelingsboeken van anderen.
Herschrijven: Geen. Ik heb niet de waarheid in pacht over hoe een boek zou moeten zijn. Natuurlijk lees ik veel verhalen die ik zelf heel anders zou aanpakken, maar ik ben blij dat ik me niet geroepen voel om die allemaal te ‘verbeteren’.
Zelf hebben geschreven: Dan kom ik toch weer op de boeken van Robin Hobb. Ik leer als schrijver ontzettend veel van die verhalen. Ik kijk met heel veel bewondering naar haar werk.
Maak de zin af: Een boek hoort mensen …. Hoort vind ik een te groot woord. Wat ik vind is geen algemene waarheid, dus ik ga niet vertellen wat boeken zouden moeten doen (want dan ben ik net zo arrogant als die critici als waar ik het eerder over had). Ik kan wel zeggen wat ik met mijn boeken wil bereiken. Ik hoop met mijn verhalen mensen aan het denken te zetten, zodat ze met een meer genuanceerde blik naar de echt wereld gaan kijken.
Geven of krijgen? Geven.
Hond of kat? Kat.
Chaotisch of planner. Chaotisch. Geen twijfel over mogelijk.
Nuchter of spontaan? Nuchter.
Ochtend- of avondmens? Avond.
Teamplayer of een solist? Beide. Het ligt aan de situatie.
Zelf boeken schrijven of liever een boek lezen? Schrijven!
Wie was er eerder? De kip of…. het ei? Haha. Het ei.
Bedankt Kim dat je ons het verhaal wilde vertellen over de negatieve invloeden die je bent tegengekomen in jouw leven. Wij zijn heel erg blij dat je door bent gegaan met schrijven en kunnen niet wachten om meer te lezen!
Stay save, Manuela
Diamondpages 